14. haftasını bitirdiğimiz Süper Lig’de en çok tartışılan konulardan birisi de hakemler oldu. Kulüpler, oynadıkları karşılaşma sonrasında hakemlerin performanslarını beğenmediklerini dile getiriyorlardı. Bu nedenle de Türkiye Futbol Federasyonu ve Merkez Hakem Kurulu’nun oluşan bu soruna bir çözüm bulmaları için kulüpler bir görüşme gerçekleştirmişlerdi.
Konuyla ilgili ara ara gündeme gelen bir öneri de maçları yabancı hakemlerin yönetmesiydi. Özellikle 4 büyüklerin karşılaşmalarında yabancı hakemlerin görev alması yönünde kulüplerden gelen taleplerle ilgili TFF henüz bir karar vermedi.
TFF’DEN ÖNEMLİ KARARLAR
Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Mehmet Büyükekşi, geçtiğimiz çarşamba günü Riva’da kulüp başkanlarıyla bir araya geldi. Yaklaşık 8 saat süren toplantıda, geniş bir gündem vardı. Özellikle çok tartışılan hakem konusuyla alakalı, hayata geçirilmesi planlanan yeni proje kulüplere anlatıldı.
EĞİTİM SORUNU ÇÖZÜLECEK
Buna göre TFF, ‘hakem akademisi’ kurmaya hazırlanıyor. Bu akademide hakemlerin eğitimi, rehabilitasyonu ve gelişimiyle alakalı çalışmalar olacak. Eğitim konusunda hakemlerin tüm eksiklerini gidermeyi hedefleyen Futbol Federasyonu, yetişecek yeni hakemlerin de daha iyi standartlara ulaşmasını sağlayacak.
KADROYA YABANCI DESTEĞİ
Son günlerde çok konuşulan yabancı VAR hakemiyle alakalı ise net bir karar alınmış değil. Süper Lig ’den bazı kulüplerin yabancı hakem konusunda istekli olduğu ancak TFF’nin, tam anlamıyla yabancıya dönüşü düşünmediği öğrenildi. VAR hakemleriyle ilgili kadro kısıtlı olduğu için ilk etapta buraya yabancılarla takviye yapılması planlanıyor.
ALTYAPILAR SİL BAŞTAN
TFF’nin altyapılarla ilgili de ciddi bir hazırlığı var. Futbol akademisi altında yeni proje, önce Süper Lig kulüpleri tarafından uygulanacak. Devamındaki periyotta 1.Lig ekiplerinin de sisteme entegre edileceği öğrenildi. Türkiye’deki altyapı sistemini tamamen değiştirmeyi planlayan TFF, denetim konusunu bizzat gerçekleştirecek.
10 YILLIK STRATEJİ ANLATILDI
8 saat süren Riva’daki toplantıda, TFF Yönetimi 10 yıllık stratejisini kulüplere aktardı. Sportif, ekonomik, idari ve organizasyon anlamında nelerin hedeflendiği, Futbol Federasyonu’nun vizyonu Kulüpler Birliği’ne anlatıldı. Öte yandan Göztepe -Altay maçında yaşanan üzücü olaylar sonrası deplasman yasağının da yeniden uygulamaya koyulabileceği öğrenildi.
FENERBAHÇE – GALATASARAY DERBİSİ İÇİN SÜRPRİZ ÖNERİ
Yabancı hakemin gündemde olduğu şu günlerde sürpriz bir öneri geldi. Hürriyet Gazetesi yazarı Murat Fevzi Tanırlı köşesinde, Fenerbahçe ile Galatasaray arasında Süper Lig’in 18. haftasında oynanacak olan derbi mücadelesini yönetmesi için sürpriz bir hakem önerisinde bulundu.
İşte Murat Fevzi Tanırlı’nın o yazısı:
Futbolumuzun yaşam kaynağı hakem kavgasına Dünya Kupası nedeniyle mola verilmiş gibi gözüküyordu. Kulüpler Birliği toplantısı sonrasında Ali Koç’un yabancı hakem, Ahmet Ağaoğlu’nun hakem eğitimi açıklamaları; Ahmet Nur Çebi’nin derbiler için yabancı hakem talebi konunun sıcaklığını koruduğunu gösterdi. Bu sezon LaLiga’da 19, Premier Lig’de 20, Fransa Ligue 1’de 21, Bundesliga’da 23 hakem görev aldı (Serie A’da farklı bir sistem uygulandığından 41 hakem). Süper Lig’de sayı 23. Yani gayet yeterli ve normal. Her hafta Süper Lig ve Bundesliga’da 9, diğerlerinde 10 maç oynandığını hatırlatalım.
DERDİMİZ SAYI DEĞİL HASTALIKLI BAKIŞ AÇISI
Ali Koç’un Kulüpler Birliği’ndeki istişareler sonucu belirttiği “29 hakeme ihtiyacımız var” yaklaşımı, hem maç sayısı hem de Avrupa’yla kıyastan görüleceği üzere doğru değil. Çünkü derdimiz sayı değil; futbola bakışımızın hastalıklı olması. Durumu Koç’un cümleleri gayet güzel özetliyor: “Yeni oluşmayan, kronikleşmiş problem. Son 20 senede artarak sorun haline gelmiş ve ne yazık ki şampiyonlukların sahada elde edilmediği algısı yerleşmiş. Her kötü giden yaygara koparırsa hiçbir yere varamayız. Yaygaranın karşılığını alırlarsa da yine bir yere varamayız.”
DÜNYA KUPASI’NDA BİLE AKILLARA ZARAR HATALAR
Kulüpler Birliği, eksik bulduğu kadroyu 6 yabancı hakemle giderme isteğinde olduğunu, ancak TFF’nin yabancı hakkını VAR’da kullanmak istediğini belirtiyordu ancak TFF de bu isteğinden vazgeçti. FIFA’nın ‘dünya çapında en iyiler’ listesindeki hakem ve VAR’ların sahne aldığı Katar 2022 ise yabancı hakem konusunda farklı soru işaretleri barındırıyor: 3 Aralık Cumartesi itibarıyla tamamlanan 50 maçta VAR ile 22 karar değişti. Neredeyse 2 maçta 1! UEFA/FIFA eğitimlerinde ‘3 maçta 1’ müdahale başarı sayılmakta. Daha vahimi ise İtalyan başkanlara sahip FIFA (Collina) ve UEFA (Rosetti) hakem komitelerinin standartsızlığı. İran ve Arjantin’e VAR müdahalesiyle çalınan tutma-çekme penaltılarını Avrupa kupalarında göremezsiniz. İki pozisyon da IFAB protokolüyle izah edilemez.
HER MAÇTA 10 HAKEM
Portekiz-Uruguay maçında Jose Maria Gimenez’in eline gelen top için VAR’ın daveti akıllara zarar. Hakem Faghani izlediği halde “Hey Allah’ım!” edasındaydı. Bariz olsa bu denli bekler miydi? Penaltıyı vermeseydi klas hareket olurdu. Gana-Uruguay maçında Nunez’in pozisyonu için VAR’ın penaltı davetine Alman hakem Siebert izleyip katılmadı. Bu 4 pozisyon Süper Lig’de yaşansaydı, mızraklar MHK ve TFF’yi delip geçmiş, başkanların Riva ziyaretleri sayfaları kaplamıştı. Peki gözden kaçmaması gereken en önemli ayrıntı ne? Bu kadar hata ‘her maçta 10 hakemin görevli olduğu’ ortamda yaşanıyor.
NEREDE O ESKİ HAKEMLER!
Dünya Kupası’nı izlerken, 1998’de hakemliğe başladığım dönemin efsanelerini düşündüm. Pierluigi Collina, Urs Meier, Markus Merk, Anders Frisk, Kim Milton Nielsen, Oscar Ruiz (Kolombiya), Gamal Al-Ghandour (Mısırlı, Avrupa Şampiyonası’nda misafir hakem olarak görev almıştı), Carlos Simon (Brezilya), Manuel Pereira, Gilles Veissiere, Graham Poll, Lubos Michel, Lopez Nieto, Hugh Dallas… Futbolseverlerin dimağında yer etmiş markaydı hepsi. Hata yapıyorlardı ancak yetenekleri üst düzeyde, gördükleri saygı zirvedeydi. Dünya hakemliğindeki kalite son 20 yılda geriledi. Günümüzde bu isimlere muadil 5 hakem sayabilir misiniz? Bu durumun elbette yansıması da Süper Lig. Kaliteli ve yetenekli izlenimi veren kaç isim var? Tam tersi, basamakları jet tırmanıp, eğitimi ve tecrübesi noksan vasat hakemler ağırlıklı.
SORUN YABANCI DİL DEĞİL, FUTBOLUN DİLİ
Portekiz-Fransa ve UEFA-CONMEBOL arasında hakem değişimi örneklerini paylaşmıştık. Yunanistan kritik maçlara yabancı hakem getiriyor. Lakin Katar’da görüleceği üzere dünya genelinde sorun ‘kalite’. Bu nedenle yabancı hakeme artık karşı değilim. Gelsinler ve kamuoyu görüp değerlendirsin. Hatta Süper Lig’deki genel yabancı dil seviyesinden dolayı “VAR’da sorun yaşanır” diyordum ancak Katar 2022 ispatladı ki, sorun yabancı dil değil, futbolun dili! Protokole uymadıktan sonra 8 dil bilseniz ne yazar! Siftah önerim mi? Hem pek çok erkek hakemden daha başarılı, hem de gündem olduğu için Fenerbahçe-Galatasaray maçına Fransız kadın hakem Stephanie Frappart yakışır. Hakem şansı bol olsun.
